بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : شنبه 24 آبان 1393      12:18

رابطه یک قدرت جهانی با یک قدرت منطقه‌ای

روابط ایران و روسیه بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی از اهمیت ویژه‎ای برخوردار شده است؛ اما برای بررسی این روابط چند نکته را همواره باید مدنظر داشت؛ نخست اینکه انتظار ایران از روسیه مطابق با واقعیت نیست.

اقتصاد ایرانی: درواقع انتظار ایران این است که روسیه در مقام یک شریک استراتژیک با ایران برخورد کند در حالی که این کشور یک قدرت بزرگ جهانی است که اهداف و منافع خاص خود را دارد؛ اما ایران یک قدرت منطقهای است. لذا رابطه یک قدرت جهانی با یک قدرت منطقه ای، تعریف و شکل خاص خود را دارد و ما نمی توانیم به عنوان نمونه انتظاری را که از سوریه یا عراق داریم از روسیه نیز داشته باشیم.  نکته مهم دیگر این است که ایران باید بداند روسها تا چه میزان قابل اعتماد هستند. سوابقی که از همکاریهای میان دو کشور وجود دارد مانند بحث ساخت نیروگاه بوشهر و تحویل سیستم موشک های ضدهوایی اس ۳۰۰ و برخی خلف وعدههای روس ها در این موارد، این پرسش را مطرح می کند که آیا اکنون می توانیم روابط با روسیه را بر مبنای یک رابطه برابر یا همکاری تنظیم کنیم؟! تصور من این است که روسیه یا هر قدرت بزرگ دیگر، اهداف و منافع بزرگ و پیچیده ای دارند و ایران نیز یکی از طرفهای روسیه است. در این میان روسیه نمیتواند از زاویه همکاری با ایران عمل کند، زیرا این کشور علاوه بر ایران باید رابطهاش با غرب، اروپا و دیگر مسوولیتهای بین المللیاش را نیز پوشش دهد.
به گزارش دنیای اقتصاد، بعد از اتفاقات چند ماه اخیر یعنی تحولات اوکراین، تنش میان روسیه و غرب و نیز اعمال تحریمهایی علیه این کشور، تمایلات روس ها برای گسترش روابط با ایران افزایش یافت. در این مدت نیز مجموعه رفتوآمدهای دیپلماتیکی میان دو کشور انجام گرفت که در آینده نیز ادامه خواهد داشت.
این رفت وآمدها نشان دهنده تحول در روابط تهران- مسکو است؛ البته بخشی از این تحول به این خاطر است که روسیه در موقعیت تحریم است و می خواهد روابطش را با کشورهایی مانند جمهوری اسلامی ایران که میداند وارد بازی تحریمها نخواهند شد، به شکل جدیدی تنظیم کند.
در همین راستا بود که دو ماه پیش الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه در راس هیاتی به ایران آمد و مجموعه ای از تفاهم نامههای همکاری اقتصادی بین دو کشور امضا شد. در نتیجه بحران اوکراین، یکی از دلایل نوع نگاه جدید روسیه به ایران است.
دلیل دیگر نیز تغییر دولت در ایران و روی کار آمدن دولت حسن روحانی است. رویکرد دولت جدید ایران باعث شد که روس ها تمایل بیشتری برای همکاری با تهران از خود نشان دهند.
اما در این شرایط، مقامات ایران فارغ از اینکه روسیه چقدر قابل اعتماد است باید به این نکته توجه کنند که این کشور تا چه حد میتواند منافع ما را تامین کند. باید توجه کنیم که در رابطه با بحث نیروگاه بوشهر هرچند که روسها با تاخیر توافقشان را اجرایی کردند، اما اگر روسیه نیز همکاری نمیکرد اکنون از این توانایی برخوردار نبودیم و به این دستاورد نرسیده بودیم. در واقع این پیشینه منفی را تمام کشورها نزد ایران دارند و حتی غرب بیشتر از روسیه در این زمینه سابقه دارد. بنابراین مسوولان ایران باید کمکها و همکاریهای روسیه را با وجود برخی خلف وعدهها از یاد نبرند.
همچنین نگاه دیگری که نسبت به گسترش روابط و همکاریهای ایران و روسیه وجود دارد، این است که در صورت همکاری های بیشتر تهران با مسکو، ممکن است روابط تهران و غرب تحت تاثیر قرار گیرد. برخی متصورند که در پی گفت وگوهای هسته‎‎ای، در آینده نزدیک روابط ایران و غرب تغییر خواهد کرد، اما باید بدانیم که چنین امری در کوتاه مدت امکان پذیر نیست.
البته جدای از این مسائل، ایران به عنوان یک کشور مستقل باید این هنر را داشته باشد که هم از منافع همکاری با روسیه بهره ببرد و هم از منافع همکاری با سایر کشورها به خصوص کشورهای غربی. اگر تهران روابطش را بر پایه یکی از این قطبها تنظیم کند، اقدام درستی نیست، بلکه یک کشور مستقل باید به دنبال تامین منافعش باشد. برقراری روابط متوازن با روسیه و غرب بهترین حالتی است که میتوان تصور کرد در غیر این صورت، ایران هم باید به روسیه امتیاز بدهد و هم به غرب.
در نهایت این مساله را نیز باید در نظر داشت که روسیه، همسایه ایران است و دو کشور در بسیاری موارد، منافع مشترک و همکاریهایی دارند که در این حوزه، غرب نمیتواند نقشی داشته باشد. در بسیاری از حوزه ها، روسها ظرفیت ها و امکاناتی را در اختیار ایران میگذارند که غرب قادر به ارائه آنها نخواهد بود.
در نتیجه ایران نباید تمام تخم مرغ هایش را در سبد یکی از طرفین بچیند؛ یعنی نباید تمام اتکا و اعتماد خود را در سبد روسیه بگذاریم؛ به گونه ای که اگر روسها خلف وعده کردند دچار مشکل شویم، بلکه باید تعدد گزینه داشته باشیم تا بتوانیم انتخاب استراتژیک انجام دهیم. بنابراین باید با در نظرداشت تصورات منفی از روسیه، بنای آینده روابط را بر اساس منافع تنظیم کنیم تا به این طریق بیشترین بهره را از روابطمان با این کشور ببریم


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir