برترین مدیران عامل دنیا درسال ۲۰۱۴

اقتصاد ایرانی: بزرگ ترین ضعف بسیاری از رهبران کسب وکار این است که رویکرد بلندمدتی اتخاذ نمی کنند و بر دستیابی به اهداف کوتاه مدت متمرکز می شوند تا حقوق و دریافتی بالاتری داشته باشند. پس کدام مدیران جهانی توانسته اند با برنامه ریزی بلندمدت به نتایج خوبی دست یابند؟

به گزارش دنیای اقتصاد، لیست مجله HBR پاسخ کاملی به این سوال می دهد:
چند سال پیش ملاقاتی با هوارد شوارتز، موسس شرکت استارباکس در دفتر او واقع در سیاتل داشتم تا در مورد چالش های مدیرعامل بودن گفت وگو کنیم. در مرحله اول از او پرسیدم آیا فکر می کند بین شخصیتی که دوست دارد باشد و شخصیتی که برای اداره شرکت لازم است از خود نشان دهد، تفاوت وجود دارد یا نه. او در پاسخ گفت که مدیرعامل بودن «سخت است و همراه با تنهایی.» با این حال، او دریافته که ارزش محور بودن و همزمان عملکرد خوب داشتن در وال استریت امکان پذیر است. «اما تنها عنصری که در چنین محیطی کاربرد دارد، عملکرد است؛ بنابراین، ما باید عملکرد خوبی داشته باشیم.»
شوالتز در هر دو جبهه موفق بوده است. او همواره توانسته انتظارات سرمایه گذاران شرکت را برآورده کند، اگرچه این اقدام انتقاد برخی سهامداران و تحسین برخی دیگر را به همراه داشته است. در نتیجه در رتبه بندی ۱۰۰ مدیرعامل برتر سال ۲۰۱۴  که توسط نشریه HBR منتشر شده، رتبه ۵۴ را از آن خود کرده است. این یک رتبه بندی متفاوت است و افرادی که در لیست قرار گرفته اند از ۲۲ ملیت مختلف، با سبک ها و ارزش های شخصی بیشمار هستند. مدیرعامل دیگری از سیاتل، جف بزوس، موسس شرکت آمازون است که رتبه اول را دریافت کرده است.
شما ارزش یک مدیرعامل را چگونه می سنجید؟ ما تصمیم گرفتیم به صورت علمی با این موضوع برخورد کنیم و شاخص رتبه بندی را داده های سخت ۱ قرار دادیم، نه شهرت و اعتبار و نقل قول هایی که در مورد این مدیران وجود دارد. به طور خاص، افزایش بازگشت سرمایه سهامداران و جمع مبلغ سرمایه در بازار را مورد بررسی قرار دادیم.
همچنین بر نتایجی که این مدیران در بلندمدت به دست می آورند، متمرکز شدیم. رتبه بندی ما عملکرد مدیران عامل فعال در کل محدوده کاری آنها را در نظر گرفته است. البته مدیرانی را بررسی کرده ایم که حداقل دو سال در سمت خود فعالیت کرده اند. برترین مدیران عامل این لیست به طور انکارناپذیری عملکرد موثری داشته اند. ۵۰ مدیر اول این رتبه بندی در کل دوران مدیریت شان به طور میانگین بازگشت سرمایه ۱۳۵۰ درصدی را رقم زده اند که معادل ۲/۲۶ درصد در سال است.
البته این موضوع را تصدیق می کنیم که ویژگی یک مدیرعامل خوب فراتر از عملکرد صرفا سرمایه ای است. هدایت یک شرکت و ارزش آفرینی برای آن، به مهارت های فراوانی بستگی دارد که سنجش آنها بسیار دشوار است؛ مهارت هایی از قبیل داشتن رویکرد استراتژیک، اعتبار و برنامه ریزی بلندمدت و مطمئنا سرمایه گذاران تنها ذی نفعانی نیستند که نیاز به توجه دارند. بهترین شرکت ها روابط موثری با مشتریان، کارمندان و جوامعی که در آن فعالند، برقرار می کنند.
اما برای واقعی تر شدن هرچه بیشتر این رتبه بندی، به فاکتورهای قابل سنجش امتیاز بیشتری دادیم. امیدواریم روزی برسد که روش های دقیقی هم برای سنجش فاکتورهای ناملموس مانند تاثیر زیست محیطی شرکت ها، میزان رضایت کارمندان و تعهد مشتری وجود داشته باشد تا بتوان این داده ها را نیز به فرمول اضافه کرد.
ازجمله واقعیت هایی که در مورد این لیست می توان به آن اشاره کرد این است که بیشتر مدیران عامل برتر دنیا مرد هستند و در این لیست تنها دو زن وجود دارد: دبرا کافارو، مدیرعامل شرکت ونتاس و کارول میروویتس، مدیرعامل شرکت خرده فروشی TJX. همچنین میانگین سنی این مدیران ۵۹ سال است. ملیت ۱۳ مدیرعامل با ملیت شرکتی که در آن کار می کنند، فرق دارد. اگرچه هر یک از این ۱۰۰ مدیرعامل برای موفقیت مسیرهای منحصربه فردی طی کرده اند، اما به نظر می رسد دو مسیر ارجحیت داشته است: بیش از یک چهارم آنها مدرک MBA و تعداد بسیار زیادی از آنها نیز تحصیلات مهندسی دارند.
مورد دیگری که بررسی کردیم، دریافتی مدیران و رابطه آن با عملکرد آنها است. به همین منظور، با شرکت Equilar که اطلاعات در مورد میزان پاداش ها را جمع آوری می کند، همکاری کردیم. نتیجه ای که به دست آمد نشان می دهد این مدیران عامل مثل هر مدیر دیگری دریافتی بسیار خوبی دارند، اما مدیران عامل این لیست هر نوع پاداشی را بیش از همتایان خود دریافت می کنند.
باب ایگر، مدیرعامل دیزنی که رتبه ۶۰ را به خود اختصاص داده، بیشترین دریافتی را در میان این ۱۰۰ مدیرعامل دارد و کل بسته دریافتی او ۳/۳۴ میلیون دلار است. البته او پردرآمدترین مدیرعامل کل دنیا نیست. درحقیقت، طبق اعلام Equilar، ۱۳  مدیرعامل در کل دنیا بیش از ایگر دریافتی دارند که در این لیست جای نگرفته اند؛ ازجمله چریف سوکی، مدیرعامل شرکت Cheniere Energy آمریکا که کل پاداش سال ۲۰۱۳ او به ۹/۱۴۱ میلیون دلار رسید.

حال این سوال مطرح می شود که هدف نهایی این رتبه بندی چیست؟ جایگاه جف بزوس در ابتدای این رتبه بندی از بسیاری جهات این موضوع را روشن می کند. در اینجا مدیرعاملی را داریم که در کوتاه مدت به طور مکرر عملکرد خوبی نداشته، اما دستاوردهای خوبی در بلندمدت دارد. آمازون اغلب با ضررهای فصلی مواجه می شود، حتی با اینکه فروش آن روند افزایشی دارد. با اینکه این شرکت مثل بسیاری از شرکت های دیگر در معرض نوسانات شدید قیمت سهام قرار دارد، اما بزوس سابقه بلندمدت و بی مانندی در افزایش بازگشت سرمایه سهام داران دارد.

 چرا مهندسان مدیران خوبی هستند؟
از میان ۱۰۰ مدیرعامل برتر HBR، ۲۴ نفر تحصیلات مهندسی دارند و ۲۹ نفر نیز MBA خوانده اند (هشت مدیرعامل هر دو مدرک را دارند). در شرکت های تکنولوژی یا علمی، مهندس بودن مدیرعامل چندان شگفت انگیز نیست. اما نکته این است که مهندسان، مدیریت شرکت هایی از نوع دیگر را نیز برعهده دارند، از جمله جفری اسپرچر، مدیرعامل شرکت خدمات مالی Intercontinental Exchange و کاری استادی، مدیرعامل شرکت بیمه سامپو (Sampo). مدرک مهندسی برای کسانی که کسب وکاری را هدایت می کنند، چه فایده ای دارد؟ به گفته نیتین نوریا، رئیس مدرسه کسب وکار هاروارد که لیسانس مهندسی شیمی دارد، «تحصیل در رشته مهندسی جهت گیری عمل گرایانه و واقع بینانه به فرد می دهد. مهندسی ویژگی ساختن چیزهایی را که کاربرد دارند در شما پرورش می دهد؛ چه ابزارآلات باشد و چه یک ساختار یا سازمان. همچنین مهندسی به شما یاد می دهد تلاش کنید کارها را به صورت کارآمد، با نتایج معتبر و با حاشیه امنیت بالا انجام دهید. این موضوع باعث می شود هزینه ها را در برابر عملکرد در نظر بگیرید. اینها اصولی هستند که وقتی درمورد سازمان ها فکر می کنید، عمیقا اهمیت دارند.»

 مقایسه دریافت های مدیران
یکی از جنبه های منفی رتبه بندی مدیران این است که نمی توان مقایسه جامعی از میزان دستمزد آنها ارائه کرد، چون در کشورهای مختلف سطوح مختلفی از شفافیت در مورد میزان پاداش مدیران وجود دارد. با کمک موسسه Equilar، در نهایت توانستیم داده های پرداخت های ۶۸ نفر از این ۱۰۰ مدیرعامل را جمع آوری کنیم.

نتایجی که از این تحلیل به دست آمده عبارت است از:
• بدون شک، مدیران شرکت های آمریکایی درآمد بیشتری دارند. میانگین پرداخت به مدیران عامل شرکت های آمریکایی در لیست HBR ۱/۱۲ میلیون دلار است که این رقم برای مدیران شرکت های غیرآمریکایی ۴/۶ میلیون دلار ارزیابی شده است. هر ۱۰ مدیر برتر لیست، شرکت های آمریکایی را هدایت می کنند. این پرداخت ها، حقوق مدیران، پاداش نقدی، پاداش به صورت سهام، پاداش های اختیاری و غیره را دربرمی گیرد و بزرگ ترین اختلاف بین بسته های پرداختی مدیران آمریکایی و غیرآمریکایی در میزان سهام و پاداش های اختیاری است که هنگام رشد بازارها اهمیت ویژه ای می یابند.
• مدیرانی که عملکرد خوب دارند درآمدی بالاتر از میانگین دارند. سال گذشته میانگین پاداش مدیران عامل ۵۰۰ شرکت برتر لیست S&P به ۱/۱۰ میلیون دلار رسید و برای اولین بار هشت رقمی شد. این رقم ۲۰ درصد کمتر از مدیران شرکت ها آمریکایی لیست HBR است. ازآنجایی که ۱۰۰ مدیرعامل برتر در بلندمدت بازگشت سرمایه بیشتری برای سهامداران رقم می زنند، با بالا رفتن ارزش سهام شرکت ، مشخصا پاداش های آنها نیز افزایش می یابد. به علاوه، این مدیران نسبت به سایر مدیران عامل دنیا مدت بیشتری در سمت خود می مانند و بنابراین حق سنوات بیشتری به آنها تعلق می گیرد.
• موسسان شرکت ها گاهی دریافتی کمتری دارند. ممکن است خنده دار به نظر برسد که جف بزوس، اولین مدیرعامل لیست HBR که بهترین عملکرد را دارد، از نظر دریافت حقوق و پاداش در جایگاه یکی مانده به آخر قرار می گیرد. حقوق او در سال ۲۰۱۳ معادل ۸۱ هزار دلار بوده و کل دریافتی او به ۷/۱ میلیون دلار رسیده است. با اینکه دریافتی سالانه بزوس خیلی کمتر از میانگین دریافتی کل مدیران است، اما موسس آمازون ۱۸ درصد سهام این شرکت را در اختیار دارد که یعنی هر یک دلار افزایش در قیمت سهام آمازون، معادل افزایش ارزش سهام ۸۴ میلیون دلاری برای بزوس است.

 پول همه چیز نیست
با اینکه HBR در رتبه بندی مدیران عامل دنیا بر اساس دستاوردهای آنها در بلندمدت به جای کوتاه مدت قدم مهمی برداشته، اما عملکرد آنها صرفا از نظر مالی بررسی شده است. این در حالی است که بزرگی شرکت ها به فاکتورهایی غیرمالی مانند مسوولیت اجتماعی و یکپارچگی آنها نیز بستگی دارد، اگرچه سنجش این فاکتورها کار سخت تری است، اما سازمان هایی وجود دارند که آنها را بررسی می کنند و به مقایسه شرکت های مختلف در این زمینه می پردازند.
به منظور به دست آوردن چشم اندازی وسیع تر از 100 مدیر برتر، از موسسه رپیوتیشن (Reputation Institute) که یک موسسه مشاوره مدیریت است و سالانه شرکت ها را بر اساس وجهه مثبت آنها رتبه بندی می کند، کمک گرفتیم. این موسسه به کمک نظرسنجی، شرکت ها را در هفت بعد محصولات و خدمات، نوآوری، محیط کار، نظارت، شهروند بودن، رهبری و عملکرد و محاسبه نمراتی که از صفر تا 100 دریافت می کنند، رتبه بندی می کند. با بررسی 10 شرکت اول طبق این روش به نتایج زیر دست یافتیم:
• بزوس دراین رتبه بندی دوباره اول شد. به دست آمدن این نتیجه را می توان ناشی از پیگیری رویکرد واضحی از سوی بزوس دانست: «مشتری محورترین شرکت دنیا بودن.» مدیری که سرسختانه بر فشارهای وال استریت غلبه می کند، بیشترین ارزش را برای شرکت خود ایجاد می کند و شرکتی که کمترین هزینه را به تبلیغات و روابط عمومی اختصاص می دهد، بیشترین اعتبار را از آن خود می کند.
• هیچ ارتباطی بین دو رتبه بندی وجود ندارد. ترتیب اسامی مدیران در دو رتبه بندی هیچ ارتباطی به هم ندارد. فقط دو تن از ۱۰ مدیر اول رتبه بندی اصلی جزو ۱۰ مدیر اول رتبه بندی رپیوتیشن قرار داشتند و حتی رتبه ۹۸ در لیست HBR جزو ۱۰ مدیر برتر لیست رپیوتیشن بود.
• رتبه بندی دوم را نیز می توان معتبر دانست. با اینکه رتبه بندی دوم بیشتر اعتبار شرکت ها را سنجیده تا خود مدیران، اما همچنان می توان به آن استناد کرد. چون اولا ۱۰مدیر برتر این لیست به طور میانگین سابقه ای بیش از ۱۲ سال و بنابراین زمان کافی برای تاثیرگذاری داشته اند. دوم اینکه کسی بهتر از مدیرعامل نمی تواند بر تغییراتی که وجهه یک شرکت را ارتقا می دهد یا آن را تخریب می کند، نظارت داشته باشد.