بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : دوشنبه 5 آبان 1393      10:56

کاهش قیمت نفت؛ خبر خوب یا بد برای اقتصاد جهانی؟

نشست اوپک در ماه نوامبر و در حالی برگزار می شود که با توجه به روند کاهش قیمت های جهانی نفت، توجهات زیادی به این نشست و تصمیم اعضای آن معطوف گشته است.

اقتصاد ایرانی: قیمت های نفت پس از کاهش تدریجی به مدت سه ماه، بطور ناگهانی در چهاردهم اکتبر چهار دلار سقوط کرد که بالاترین میزان سقوط  یک روزه در یکسال محسوب می شود. قیمت نفت برنت بعنوان یک معیار بین المللی به ۸۵ دلار در هر بشکه رسید؛ درحالیکه این قیمت در دوره اوج در ماه ژوئن ۱۱۵ دلار در هر بشکه بود.

به طور معمول، کاهش قیمت های نفت به تقویت اقتصاد جهانی کمک می کند. سقوط ۱۰ دلار در هر بشکه قیمت نفت، حدود ۰.۵ درصد از تولید ناخالص داخلی (GDP) جهانی را از صادرکنندگان به واردکنندگان نفت منتقل می کند. مصرف کنندگان در کشورهای صادرکننده بیش از صادرکنندگان ثروتمند نفت، تمایل بیشتری به مصرف سریعتر پول دارند؛ با افزایش مصرف نفت ارزان تر، تمایل به افزایش تولید جهانی بیشتر می شود.

سوال بزرگ اقتصادی این است که آیا قیمت های پایین تر منعکس کننده تقاضای ضعیف است یا در اثر افزایش در عرضه نفت خام ایجاد شده است. اگر تقاضای ضعیف مقصر باشد، نگران کننده است: قیمت نفت نشانه ای از تضعیف رشد است؛ اگر منبع این ضعف مالی باشد، نفت ارزان تر چندان قادر به تقویت رشد نخواهد بود. در برخی کشورها، نفت ارزان تر از طریق افزایش خطر کاهش قیمت، وضعیت را بدتر می کند. از سوی دیگر اگر عرضه فراوان منجر به کاهش قیمت ها شود، خبر خوبی خواهد بود: نفت ارزان تر در نهایت منجر به افزایش هزینه در اقتصادهای بزرگ جهان می شود.

اقتصاد جهانی قطعا تضعیف شده است؛ تولید ناخالص داخلی ژاپن در سه ماه دوم سال سقوط کرد. تولید ناخالص داخلی آلمان هم همینطور و احتمالا این کشور بسمت رکود پیش می رود. رشد اقتصادی آمریکا به تازگی شتاب پیدا کرده، اما روند بهبود آن ضعیف است. درست قبل از رکود اخیر قیمت نفت، صندوق بین المللی پول (IMF) طرح خود را برای رشد جهانی در ۲۰۱۴ برای سومین بار در سال جاری به ۳.۳ درصد کاهش داد. همچنان انتظار رشد اقتصادی محدود در سال ۲۰۱۵ وجود دارد.

رشد ضعیف تر به معنای تقاضای انرژی پایین تر است. آژانس بین المللی انرژی – بعنوان باشگاه واردکنندگان نفت – به تازگی اعلام کرد که انتظار دارد تقاضای جهانی نفت طی سال جاری تا ۷۰۰ هزار  بشکه در روز افزایش پیدا کند. این میزان ۲۰۰ هزار بشکه کمتر از رقم پیش بینی شده در ماه گذشته است. تقاضا مدتی است که کاهش یافته است، اما کاهش اخیر بویژه در آلمان باعث ایجاد شوک بازار و در نتیجه سقوط بیشتر قیمت شده است.

اما تقاضای ضعیف تنها توضیح علت کاهش قیمت نیست و یک شوک بزرگ عرضه نیز در این بین وجود دارد؛ از ماه آوریل سال گذشته، کل تولید نفت جهان بشدت افزایش پیدا کرد. در اغلب ماه ها میزان تولید یک تا دو میلیون بشکه در روز بیشتر از سال قبل بود؛ در ماه سپتامبر این افزایش بطور چشمگیری جهش پیدا کرد و تولید جهانی ۲.۸ میلیون بشکه در روز بالاتر از سپتامبر ۲۰۱۳ شد.

بیشترین رشد در عرضه نفت به کشورهای غیر عضو اوپک بویژه آمریکا مربوط است؛ میزان تولید نفت  آمریکا در ماه سپتامبر به ۸.۸ میلیون بشکه در روز رسید که ۱۳ درصد بیشتر از مدت مشابه سال گذشته و ۵۶ درصد بیشتر از سال ۲۰۱۱ است. تولید نفت روسیه نیز افزایش یافته است که نشان می دهد تحریم ها هنوز آغاز نشده اند؛ در ماه سپتامبر تولید نفت این کشور به ۱۰.۶ میلیون بشکه در روز رسید.

میزان تولید نفت غیر اوپک افزایش یافته است. در ماه آوریل، تولید لیبی بدلیل مشکلات جنگ داخلی سقوط کرده و به ۲۰۰ هزار بشکه در روز رسید؛ اواخر سپتامبر تولید مجددا به ۹۰۰ هزار بشکه در روز افزایش پیدا کرد و درحال حرکت بسمت سطح پیش از جنگ یعنی ۱.۵ میلیون بشکه در روز است. تولید عراق نیز در حال افزایش است؛ تولید اوپک  نیز مجددا از ماه سپتامبر و پس از دو سال کاهش، روند افزایشی در پیش گرفت.

با تضعیف تقاضا، بسیاری از تولیدات اضافی برای بازسازی بازارهای سهام نفت در کشورهای ثروتمند مورد استفاده قرار گرفتند. با کند شدن روند احتکار، قیمت ها احتمالا بار دیگر با کاهش مواجه می شوند، مگر اینکه تقاضای جهانی افزایش یافته یا تولید نفت متوقف شود.

«آنتونی هالف» تحلیلگر ارشد نفت آژانس بین المللی انرژی (IEA) معتقد است که میزان تولید بسیار پایین فعلی، حتی با قیمت ۸۰ دلار در هر بشکه نیز غیراقتصادی است. نقطه بی سود و زیان برای بسیاری از تولیدکنندگان نفت آمریکا سقوط کرده و قیمت ها به زیر ۷۰ دلار در هر بشکه رسیده است؛ بنابراین برای خارج کردن تولیدکنندگان فرعی از بازار، قیمت ها باید بیش از این کاهش پیدا کند. 

الگوهای تجاری جدید، فشار برای کاهش قیمت را تقویت می کنند؛ واردات نفت آمریکا از ۳۰۹ میلیون بشکه در ماه در سال ۲۰۱۰ به ۲۳۶میلیون بشکه طی ماه جاری رسیده است؛ تقاضای اروپا نیز تضعیف شده است و بنابراین رقابت برای تقسیم بازار در آسیا شدت گرفته است.

عربستان سعودی با کاهش قیمت های آتی برای تحویل در آسیا و افزایش تولید نفت در ماه سپتامبر (۱۰۷ هزار بشکه)، سایر اعضای اوپک را غافلگیر کرد. نشست آتی اعضای اوپک ماه نوامبر برگزار خواهد شد، اما با توجه به اظهارات وزیر نفت کویت، شانسی برای کاهش تولید کشورهای عضو این سازمان وجود ندارد.

منبع: اکونومیست

 


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir