تخم‌مرغ‌هایی در سبد نفت ایران
اقتصاد ایرانی: یک ضرب المثل معروف می گوید: «همه تخم مرغ ها را در یک سبد نگذارید» چرا که ریسک شکستن سبد، باعث نابودی همه تخم مرغ ها خواهد شد.
به گزارش ایسنا، کشف اولین چاه نفت در منطقه مسجدسلیمان در سال 1278 هجری شمسی توسط مدیران و مهندسان شرکت دارسی، آغاز تحولی جدید در عرصه سیاسی اقتصادی ایران و حتی جهان شد و اگر کسی در آن زمان می گفت که این طلای سیاه بلای جان اقتصاد ایران می شود همه به او می خندیدند. هنوز هم بسیاری اعتقاد دارند که نفت برای کشور یک مزیت است که البته می تواند سخن درستی تلقی شود اما هرچه از سال 1278 پیش رفتیم غفلت های ناشی از اکتشاف طلای سیاه متوجه دیگر بخش های اقتصاد ایران شد تا بسیاری را متقاعد کند که کشف «دارسی» گنج اسرارآمیزی که انتظارش را داشتیم نبوده است.
از سال 1278 شمسی تا وقوع انقلاب اسلامی طی قراردادهای متعدد از جمله دارسی و گس گلشائیان، نفت ایران به دست انگلیس، آمریکا و فرانسه استثمار شد و حتی ملی شدن صنعت نفت توسط دکتر مصدق در سال 1951 هم با قرارداد کنسرسیوم، خنثی شد تا هم چنان اقتصاد ایران در حسرت دستیابی به تمام درآمدهای نفتی خود باقی بماند.
با وقوع انقلاب اسلامی در سال 1357 شمسی و بیرون آمدن صنعت نفت از سلطه خارجی ها، تمام درآمد حاصل از فروش نفت عاید کشور شد اما باز هم این نعمت خدادادی نتوانست تحول شگرفی در اقتصاد کشور به وجود آورد تا جایی که به اعتقاد کارشناسان، نفت بیش از آن که نوش اقتصاد باشد، نیش اقتصاد بوده است.
دلخوش بودن به درآمدهای افسانه ای نفت و غفلت از توسعه دیگر زیرساخت های اقتصادی، هر روز بیشتر از دیروز، ما را از ظرفیت های بالقوه ای همچون استفاده از موقعیت ممتاز ژئوپلتیک کشور، توسعه صادرات غیرنفتی و مزیت های دانش افزاری دور و دورتر کرد.
بهنام ملکی - عضو هیات علمی دانشگاه - در گفت وگو با ایسنا، اظهار کرد: ما می توانیم حداقل 8 تا 10 نوع مزیت نوین در اقتصاد ایجاد کنیم که با استفاده از پتانسیل نیروی انسانی تحصیل کرده، متخصص و جوان کشور این امر قابل تحقق است. در این زمینه باید از فرار مغزها جلوگیری کنیم. ضعف به کارگیری و خروج مغزها بزرگ ترین هدررفت منابع است که به کشور تحمیل می شود.
هادی حق شناس - نماینده دوره هفتم مجلس شورای اسلامی - هم گفت: در مقاطع مختلف تاریخی ایران هرجا که دولت ها با مشکل فروش نفت و تامین منابع مواجه شدند به بخش خصوصی احساس نیاز کردند، در نتیجه فضای بیشتری برای فعالیت این بخش و فراهم شدن زمینه توسعه محصولات غیرنفتی فراهم شد.
مرتضی دلخوش نیز در این خصوص تصریح کرد: دیر یا زود نفت کشور به پایان می رسد. باید تا قبل از آن زمان در برنامه ریزی های درازمدت اقتصادی از جمله سند چشم انداز، ثروت خدادادی نفت را در توسعه زیرساخت های اقتصادی به کار بگیریم.
وحید شقاقی - کارشناس اقتصادی - هم معتقد است: به خوبی می توان از جمعیت فعال و تحصیل کرده در قالب نگاه اقتصاد دانش بنیان برای کسب ثروت استفاده کرد؛ ظرفیتی که در حال حاضر مالزی به خوبی از آن بهره می گیرد. صادرات های تک مالزی 60 میلیارد دلار است. در حالی که درآمد حاصل از فروش نفت کشور ما در شرایط تحریم نفتی بیش از 37 میلیارد دلار نیست.
