تک فرزندی، معضل آینده اقتصاد چین

اقتصاد ایرانی: متوقف شدن سیاست های تک فرزندی از سوی دولت چین در سال گذشته، موجب شد تا موجی از تقاضا از سوی سرمایه گذاران برای محصولات مختلف مربوط به کودکان از پیانو گرفته تا پوشک صورت پذیرد. آن ها و مقامات دولتی پس از اینکه والدین مجوز تولد فرزند دوم را به دست آوردند، رونق و رشد در این حوزه را پیش بینی نمودند.

حدود 270 هزار زوج تا پایان ماه می، درخواست مجوز برای فرزند دوم کرده بودند که از میان آن ها 240 هزار نفر این مجوز را دریافت نمودند. این بدین معنی است که چین به زودی از طرحی که وانگ پیان معاون کمیسیون سلامت مبنی بر عدم تغییر اساسی در سیاست های جمعیتی بیان نموده بود، فاصله خواهد گرفت.

مشکل عمده فعلی برای فرزند آوری در چین قدری بوروکراتیک است. چین در ماه نوامبر آزاد سازی و تعدیل سیاست های تک فرزندی خود را اعلام کرد. بر اساس این سیاست جدید، اگر دست کم یکی از دو والدین کودک، خود تک فرزند خانواده باشند، در این صورت زوج می توانند فرزند دوم خود را نیز به دنیا آورند. اجرای این قانون جدید در استان های مختلف در ماه ژانویه عملی شد. اما ترس از افزایش کودکان به بیمارستان ها و سپس مدارس نقاط مختلف می رسد و  در نتیجه فرآیند تقاضای فرزند را دشوار کرده است. برای مثال در شهر شرقی جینان، والدین باید هفت نوع سند و مدرک مختلف همچون تاییدیه کارفرمایان را برای درخواست فرزند، پر کنند.

بدین ترتیب و پس از آنکه 11 میلیون زوج توانستند فرزند دوم خود را به دنیا آورند، برخی اقدامات احتیاطی برای این سیاست آزاد سازی قابل درک است. اگر فرآیند درخواست فرزند ساده تر شود، در نتیجه والدین بیشتری نیز آن را انتخاب خواهند کرد. تحلیل گران پیش بینی نموده اند که میزان تولد های جدید در دهه آینده بیش از 1 میلیون عدد در سال بیشتر از رقم فعلی باشد. این رقم در میانگین امروز چیزی حدود 16 میلیون تولد در یک سال است. در همین حال دولت و سرمایه گذاران پیش بینی کرده اند تقاضای زیادی برای فرزند آوری صورت خواهد پذیرفت. اما همانطور که در کشورهای پیشرفته دیگر نیز این رویه وجود دارد، در چین نیز تمایل به سمت خانواده های کوچک تر است. هزینه بزرگ کردن کودکان در شهرها افزایش یافته است. رقابت میان مهد کودک ها فشرده شده و خانه های گران قیمت فضای زندگی و رشد کودکان را محدود کرده است. بنا بر گزارش تحلیل گران بانک کریت سوئیت، بزرگ کردن یک کودک چیزی حدود 25 هزار یوان (4030 دلار) هزینه می برد. این رقم مساوی میانگین درآمد سالانه در چین است.

سیاست های تک فرزندی چین که حدود سه دهه قدمت دارد، مشکلات متعددی را ایجاد نموده است. به طور سنتی پدر بزرگ ها و مادر بزرگ ها در خانه به بزرگ کردن کودکان کمک می کنند. اما برخی از زوج ها بایست هم از نوزادان خود مراقبت کنند و هم از والدین پیر خود پرستاری نمایند. از آنجایی که اغلب والدین جوان خود تک فرزند نیز هستند، پس خواهر و برادری نیز برای تقسیم این امور ندارند. لیو گنگ یک فرد شاغل 31 ساله در پکن است و می گوید که تمایل دارد تا فرزند دوم خود را به دنیا آورد، اما همسرش باید ماه ها وقت خود را صرف نگهداری از پدر پیرش در یکی از شهرهای حومه پکن کند. به همین دلیل دولت سرمایه گذاری زیادی در مراکز نگهداری روزانه و هم چنین نگهداری در منزل انجام می دهد.

نرخ باروری چین تا حدود 1.5 فرزند برای هر زوج کاهش داشته است که این رقم مشابه نمونه کشورهای اروپایی است. اما رقم میانگین و مناسب برای کشوری در سطح توسعه چین و متناسب با جمعیت آن حدود 2.1 فرزند است. از آنجایی که جمعیت چین به سرعت رو به پیری می رود، میزان بالای نرخ تولد مورد نیاز است تا ثبات اجتماعی و اقتصادی نیز به دنبال آن پدیدار شود. در گذشته دولت از روش های سخت گیرانه ای استفاده می کردند تا والدین را به توقف فرزند آوری مجبور سازد. اما در آینده باید روش های تازه ای را بیابد تا زوج ها را به فرزند آوری تشویق نماید. امری که برخی دیگر از کشورهای همسایه چین همانند ژاپن نیز با آن روبرو هستند.

منبع: اکونومیست