بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : شنبه 25 آذر 1391      12:7
احمد معتمدی: زیرساخت های اینترنت و تلفن همراه در دولت محمد خاتمی شکل گرفت

ادغام های جدید همگی سیاسی است

از عدم موفقیت وزارت راه و شهرسازی و صنعت و تجارت تا مصائب ادغام ICT در راه و شهرسازی در گفت و گو با احمد معتمدی وزیر ارتباطات دولت اصلاحات

سایه فتحی: «دولت آقای خاتمی برای توسعه بخش ICT اهمیت قائل بود. به همین جهت در حدود 80 درصد از درآمد بخش مخابرات صرف امور توسعه IT می شد. وگرنه دولت آقای خاتمی هم می توانست بخش اعظم درامدهای این بخش را برای خود بردارد! اما هیچ گاه ایشان توسعه IT  را از اولویت برنامه های خود خارج نکرد. در مقابل شاهدیم که در دولت نهم و دهم بخش IT  کاملا تضعیف شده است و به راحتی بدون در نظر گرفتن عواقب و مسائل ان حرف از ادغام می زنند.»  این جملات را فردی می گوید که در رادی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در دولت اصلاحات فعالیت داشت. گفته می شود معتمدی نقش کلیدی در توسعه ارتباطات کشور به ویژه اینترنت و تلفن همراه ایفا کرده و اگر امروز بالغ بر 90 میلیون مشترک تلفن ثابت و همراه در کشور فعال هستند بخش اعظم آن مرهون سرمایه گذاری های گسترده ای است که در زمان تصدی گری سید احم معتمدی در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات انجام شد. در ادامه گفت و گو آسمان به بهانه ادغام وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در وزارت راه و شهرسازی و تاسیس وزارت زیربنایی با احمد معتمدی استاد دانشگاه امیر کبیربا هفته نامه آسمان را می خوانید...

 شما انگیزه دولت در ادغام وزارت راه و شهرسازی با وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در این مقطع زمانی که در ماههای پایانی عمر خود قرار دارد، چگونه ارزیابی می کنید؟

معمولا دولت ها در سال آخر فعالیت شان  به تغییرات بنیادی اقدام نمی کنند. اخلاقا، انجام تغییراتی چون ادغام وزاتخانه ها در این مقطع زمانی که چند ماهی به پایان عمر دولت باقی مانده، درست نیست. چراکه ممکن است این تغییرات با سلیقه دولت بعدی مطابقت نداشته باشد و مشکلات جدیدی را دامن زند.

شنیده شده دعوای لفظی بین وزیر ارتباطات و اطلاعات و دبیر شورای عالی فضای مجازی در جلسه ای دلیل اصلی جرقه برکناری رضا تقی پور و ادغام وزارت ICT در راه و شهرسازی را زد تا دولت بطورناگهانی به تغییر و ادغام دست بزند...

بنده در جریان نیستم. اگر این مساله صحت داشته باشد جای تاسف دارد. اینکه سرنوشت وزارتخانه بزرگی چون ICT به خاطر اختلاف دو مدیر با یکدیگر به این شکل تغییر کند، تنها می توانم تاکید کنم؛ جای تاسف دارد و حرف دیگری نمی توان زد.

سرپرستی علی نیکزاد وزیر راه و شهرسازی در وزارت ICT  ظاهرا به شائبات سیاسی در تصمیم دولت در این تغییر و ادغام ناگهانی دامن زده است. نظر شما چیست؟

وقتی تصمیم گرفته می شود وزارتخانه ای با قدمت 150 سال که سالها هزینه شده و تغییر شکل داده در نهایت از وزارت پست به وزارت تلگراف و سرانجام از وزارت پست، تلگراف و تلفن به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تبدیل شده است به همین سادگی بر سر مسائلی چون اختلافات و شائبات سیاسی درهم ادغام شوند باید بسیار تاسف خورد. بنده از مسوولان امر این سوال را دارم اگر کارشناسی انجام شده است برچه اساسی می خواهند این وزارتخانه را ادغام کنند؟ چه توجیه کارشناسی و فنی دارند؟ این درحالیست که در زمانی که قرار بود وزارت پست، تلگراف و تلفن به وزارت ICT تبدیل شود. در حدود سه سال کار کارشناسی انجام گرفت. یکسال در دوره آقای عارف وزیر وقت پست، تلگراف و تلفن و دو سال نیز در دوره بنده بخش کارشناسی بر این امر کار کردند. دائما مسائل کارشناسی در رسانه ها مطرح می شد و  نظرات کارشناسان فن را جویا می شدیم. در نهایت در سال 82 دولت تصمیم گرفت تا وزارت ICT تشکیل شود. پس اگر این دولت توجیه کارشناسی و فنی در ادغام وزارتخانه ها دارد چرا قبل از گرفتن تصمیم ادغام این امر به بررسی کارشناسی نگذاشته است. وقتی یکباره این تصمیمات گرفته می شود مشخص است که پای مسائل شخصی  در میان است. بنده علاقه ای ندارم درباره مسائل سیاسی صحبت کنم اما گرفتن اینگونه تصمیمات در این مقطع اندک باقی مانده از عمر دولت می تواند جنبه سیاسی هم داشته باشد. ظاهرا آقای نیکزاد اینطور که گفته می شود به رئیس جمهور نزدیک تر از دیگران هستند این مسائل بی ربط به انتخابات سال آینده هم نیست.

از شائبه سیاسی بودن تصمیم دولت در این ادغام بگذریم، آیا ادغام وزارت راه و شهرسازی در وزارت ICT  در ابعاد فنی و کارشناسی صحیح است؟

از هر منظری به ادغام وزارت راه و شهرسازی در ICT نگاه کنید، این ادغام کار غلطی است. درست است، مدلهای مختلفی در شکل گیری ساختار، ترکیب و تعداد وزارتخانه ها در کشورهای جهان وجود دارد. نمی توان گفت در تمام دنیا از یک مدل خاص و یکپارچه پیروی می شود. بطور مثال در اروپا تشکیلات دولت ها در هر کشوری متفاوت است. اما در هر صورت یک رابطه منطقی  بین محتوای فعالیت  و حجم کارها با تشکیلات و ساختار وزارتخانه ها وجود دارد. بطور مثال در کشورهای کمونیستی تعداد وزارتخانه ها زیاد بود حتی در برخی کشورها بالغ بر 50 وزارتخانه وجود داشت. چراکه دولت کاملا تصدی گری می کرد. در مقابل در کشورهای غربی و یا آمریکا تعداد وزارتخانه ها زیاد نیست. چراکه دولت کمتر کار اجرایی انجام می دهد و بیشتر امور به بخش خصوصی واگذار شده است. دولت تنها وظیفه نظارتی و سیاست گذاری را برعهده دارد به همین علت نیازی وجود ندارد تعداد وزارتخانه ها بیشتر باشد. در برخی کشورهای اروپایی کمتر از 10 وزارتخانه فعال است و عمدتا چند وزارتخانه اصلی وجود دارد و بقیه امور به بخش خصوصی واگذار شده است. بنابراین تشکیلات متناسب به میزان فعالیت ها، فعال بودن بخش خصوصی و تصد ی گری دولت بستگی دارد. اما در کشور ما با توجه اینکه ساختار دولتی وجود دارد و عمدتا وزارتخانه ها وابسته به بودجه دولت هستند و دولت نیز به امور تصدی گیری می پردازد طبیعی است ادغام وزارتخانه  بزرگی چون وزارت راه و ترابری در مسکن و شهرسازی  درست نبود و چه برسد که اکنون تصمیم گرفته شده وزارتخانه دیگری هم در آنها ادغام کنند!

پیشینه ایده ادغام حمل و نقل در ICT به دوران مدیریت شما در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در دولت اصلاحات برمی گردد. در آن زمان آقای خرم وزیر وقت راه وترابری پیشنهاد ادغام راه و ترابری در ارتباطات و فناوری اطلاعات را مطرح کرد. دربرخی از کشورها  نیز سابقه ادغام حمل و نقل در ارتباطات وجود دارد. شما با این ایده موافق بودید؟

ادغام حمل ونقل در ارتباطات به معنی عقبگرد است. در حدود 30 سال قبل در کشورهای مشابه ایران مانند هند،  پاکستان و کره وزارت راه در وزارت پست، تلگراف و تلفن ادغام شدند و وزارت ارتباطات تاسیس شد. با توجه اینکه تنها ارتباط از طریق تلفن ثابت امکان پذیر بود و کابل های تلفن از کنار جاده ها عبور می کرد و قابل توجیه بود این دو بخش باهم ادغام شوند. بتدریج با توسعه بخشهای مخابراتی و ورود تلفن همراه و فناوری اطلاعات در کشورهای درحال توسعه و رشد تکنولوژی و ارتباطات ماهواره ای تفاوت های بخش ارتباطات از حمل ونقل نمایان شد و در نتیجه به توصیه اتحادیه جهانی ارتباطات از راه دور(ITU) بطور کلی بخش ارتباطات از حمل ونقل در این کشورها جدا و وزارتخانه ICT تاسیس شد. در کشور ما نیز وزارت پست، تلگراف و تلفن به وزارت ICT تغییر نام داد. در آن زمان مدیریت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برعهده داشتم وقتی ایده ادغام حمل و نقل در ICT مطرح شد تصورم بر این بود با پیشرفت و توسعه ICT دیگر نمی توان به عقب بازگشت. بنده بهرشکل با ادغام ICT در هر وزارتخانه دیگری مخالف هستم. به ویژه آنکه درحال حاضر در قرن ارتباطات قرار داریم در کمال تعجب شاهدیم؛ دولت تصمیم به ادغام این وزارتخانه آن هم در وزارتخانه پرمساله راه و شهرسازی می گیرد. این امر نشان از کم ارزش بود مقوله ارتباطات و فناوری اطلاعات در کشور دارد. درحالیکه کاربردهای IT دنیای خاص خود را دارد و هر اندازه کشورها در زمینه IT به رشد و توسعه برسند به همان اندازه می توانند از جایگاه و قدرت بیشتری در دنیای امروز برخوردار باشند.

شما به ادغام وزارت راه و ترابری در مسکن و شهرسازی هم اشاره کردید. چرا می گویید این ادغام درست نبود؟

بخش حمل ونقل با توجه اینکه در تامین منابع به دولت وابستگی شدیدی دارد و خصوصی سازی در آن به شکل گسترده انجام نگرفته  با مشکلات زیادی در تامین منابع پروژههای عمرانی مواجه است. از طرفی کشور در توسعه راهها در هر یک از زیر بخش های زمینی، ریلی، هوایی و دریایی دارد عقب هستیم. انوقت مدیر این وزارتخانه چگونه می تواند به حجم انبوه تقاضا در بخش مسکن جواب دهد. طبیعی است فعالیت های یک بخش قربانی فعالیت های بخش دیگر می شود. اکنون در عملکرد وزارت راه و شهرسازی شاهد هستیم که توسعه راهها در حاشیه فعالیت های دولت در بخش مسکن قرار گرفته است. درحالیکه حجم فعالیت های بخش راه و ترابری در کشور هر سال افزایش پیدا می کند و  به توسعه زیرساخت های حمل ونقل با توجه به رشد جمعیت نیاز مبرمی داریم و تنها یک وزارتخانه نمی تواند به تمام این نیازها پاسخ دهد آنوقت حجم انبوه مشکلات بخش مسکن هم بر آن افزوده شده است. در عمل هم مشاهده می کنید؛عمدتا وزارت راه و شهرسازی از مسکن مهر بیشتر سخن می گوید تا از توسعه راهها.

یعنی شما با توجه به حاکم بودن ساختار دولتی با ادغام وزارتخانه ها در یکدیگر موافق نیستید؟

بله. اگر خصوصی سازی در بخش راه و ترابری انجام شده بود. راه اهن، فرودگاهها و بنادر توسط بخش خصوصی اداره می شدند و شرکتهای بزرگ بخش خصوصی در بخش ریلی و هوایی فعال بودند و در مقابل نیز در بخش مخابرات خصوصی سازی به شکل 100درصد انجام شده بود و علاوه بر اپراتورهای خصوصی تلفن همراه و اپراتورهای تلفن ثابت نیز فعال شده بود و در بخش مسکن نیز دولت به تصدی گری نمی پرداخت، آنوقت این ادغام درست و منطقی بود. چراکه دولت می توانست حتی از طریق یک اداره کل  امورحاکمیتی، نظارتی و سیاست گذاری را انجام دهد. در اینجا شاید گفته شود خصوصی سازی در بخش مخابرات انجام شده است پس اشکالی ندارد این وزارتخانه ادغام شود. اما معتقدم خصوصی سازی به شکل صحیح در بخش مخابرات انجام نشده است و اکنون 50 درصد مدیریت مخابرات در دست دولت است. بسیاری از کاربردهای IT هنوز توسعه پیدا نکرده اند و حجم بالایی از کارها در توسعه بخش ICT انجام نشده است. با توجه به این امر چگونه می توان این بخشها را در هم ادغام کرد و انتظار داشته باشیم اختلالی در فعالیت بخش های کلیدی اقتصاد کشور رخ ندهد. حتی ادغام هایی که در گذشته هم انجام گرفته است به ویژه ادغام وزارت صنایع و معادن در وزارت بازرگانی هم کار اشتباهی بود. اکنون بخش صنعت به حاشیه کشیده شده است.

با این اوصاف شما معتقدید دولت با ادغام وزارتخانه های صنایع و معادن در بازرگانی، بخش صنعت را قربانی کرده است؟

بله. ادغام وزارتخانه های صنایع و معادن با بازرگانی هم کار نادرست بوده است. متاسفانه کار کارشناسی در ادغام وزارتخانه ها انجام نشد اما ادغام صورت گرفت. اگر کشوری مانند ژاپن به ادغام وزارت  صنایع در بازرگانی دست می زند براساس کارکارشناسی و تناسب ساختار و فعالیت های بخشهای مربوطه این کار انجام داده است. در ژاپن صنعت سهم بسیاری در تولید ناخالص ملی و صادرات نیز محور اصلی فعالیت های بازرگانی این کشور قرار دارد. بنابراین این دو بخش را با یکدیگر ادغام می کند تا وزارت بازرگانی در خدمت توسعه صنعت آن کشور باشد. درحالیکه در کشورمان واردات محور اصلی فعالیت های بازرگانی را تشکیل می دهد. بطور قطع کار غلطی است که بخش وارداتی را با بخش صنعتی ادغام کنند طبیعی است که فعالیت های صنعتی به حاشیه کشیده می شود. اکنون هم این اتفاق رخ داده است وزارت صنعت، معدن و تجارت بیشتر به واردات گندم، میوه و خودرو می پردازد تا اینکه به امور صنعتی و تولیدی را در اولویت قرار دهد. وقتی  به مقوله کارشناسی در ادغام ها توجهی نشده و تنها الگو برداری و تقلید از ساختار دولتهای کشورهایی چون ژاپن انجام شده است. درحالیکه نباید به الگوبرداری اکتفا کرد و سرنوشت وزارتخانه های قدمت دار کشور را یک شبه و ناگهانی بدون پشتوانه کارشناسی و آماده کردن زیرساخت ها به بدترین شکل تغییر داد. قطعا کشور از این تغییرات آسیب و لطمه های جبران ناپذیری می خورد.

دولت معتقد است ادغام وزارتخانه ها را در راستای کوچک سازی و کاهش هزینه ها  بر اساس قانون انجام داده است...

همانطور که تاکید کردم در دنیا مدلهای مختلفی در ساختار دولتها وجود دارد.  برخی کشورها برحسب نیاز تنها 5 وزارتخانه و در بعضی دیگر ممکن است بیش از 50 وزارتخانه فعال باشد. هر کشوری به فراخور حجم فعالیت ها، نیازها، تصدی گری دولت و واگذاری امور به بخش خصوصی تعداد وزارتخانه ها را در نظر می گیرد. بطور مثال با توجه اینکه اقتصاد کشور سریلانکا به صنعت چای وابستگی دارد وزارتخانه چای را تاسیس کرده است. آنوقت در ایران بگوییم چون فلان کشور وزارتخانه چای دارد ما نیز باید وزارتخانه چای داشته باشیم این الگو برداری ها غلط است. اگر هدف در ادغام وزارتخانه ها کوچک سازی و کاهش هزینه های دولت است باید با به تناسب نیازها و پتانسیل هریک از بخش ها در رشد و توسعه اقتصاد کشور انجام گیرد. با توجه اینکه اقتصاد کشور به صادرات نفت وابستگی دارد نمی توانیم بگوییم وزارت نفت را باید ادغام کنیم چراکه اگر این بخش در بخش دیگری ادغام شود قطعا لطمه سنگینی به بخش نفت وارد خواهد شد. متاسفانه در مقطعی هم ادغام وزارت نفت در نیرو مطرح شد که خوشبختانه این ادغام انجام نشد. اگر کشوری که از منابع نفتی برخوردار نیست وزارت نفت را در بخش دیگری ادغام کند طبیعی است برای ان کشور توجیه اقتصادی دارد. اما در کشوری چون ایران که بالای 50 درصد درآمدهای دولت به صادرات نفت وابستگی دارد و اقتصاد ایران وابستگی به صادرات نفتی دارد چگونه عنوان می کنند که وزارتخانه نفت در نیرو باید ادغام شود؟ براین اساس اگر به این مسائل توجه شود معلوم است که ادغام وزارتخانه ها بدون کار کارشناسی و آماده سازی زیرساخت ها انجام گرفته. دولت ابتدا باید با واگذاری امور به بخش خصوصی از حجم فعالیت وزارتخانه ها بکاهد و از تصدی گری دست بردارد بعد ادغام وزارتخانه ها را انجام دهد. اگر حجم فعالیت ها وزارتخانه کم شود و دیگر دولت تصدی گری نکند به معنی کوچک سازی است و در مرحله بعدی می تواند ادغام صورت گیرد.

برگردیم به محور اصلی گفت وگو درباره ادغام وزارت راه و شهرسازی و تشکیل وزارت زیربنایی، بنظر شما با ادغام وزارت ICT در این وزارتخانه بزرگ و پرمساله چه سرنوشتی در انتظار بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات کشور است؟

ادغام ارتباطات در وزارتخانه دیگری زمانی باید انجام می شد که در حدود 2 تا 3 میلیون تلفن ثابت در کشور وجود داشت و هنوز تلفن همراه وارد نشده بود و بخش IT هم به فعالیت های بخش ارتباطات افزود نمی شد. در واقع این ادغام برای 30 قبل توجیه منطقی داشت اما اکنون در مجموع بالغ بر 90 میلیون مشترک تلفن ثابت و همراه در کشور فعال هستند و در بخش IT نیز انبوهی از فعالیت ها وجود دارد که اگر دولتی بخواهد در زمینه کار کند باید بخش قابل توجهی از توان خود را صرف توسعه فناوری اطلاعات کند. اما اکنون ادغام وزارت ICT در وزارت پردردسر راه و شهرسازی که با کمبود بودجه مواجه است تنها باعث تعطیلی بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات خواهد شد. بنظر می رسد اگر این ادغام صورت گیرد تمام درآمدی که دولت در بخش مخابرات دارد را صرف هزینه ها راهها و تامین بودجه عمرانی کند. در نتیجه همین مختصر توسعه شبکه ارتباطات و فناوری اطلاعات کشور نیز متوقف خواهد شد.درست است خصوصی سازی در بخش مخابرات انجام گرفت اما این خصوصی سازی همانطور که شاهد بودیم به شکل قسطی انجام شد و دولت تنها بخشی از فعالیت ها را به بخش غیردولتی واگذار کرد اکنون هم هر چقدر درامد از بخش مخابرات دارد صرف پرداخت بدهی های خود می کند و توسعه شبکه ارتباطات و فناوری اطلاعات نسبت به گذشته بسیار پایین امده است. در حالیکه در زمان وزارت بنده در حدود 22 درصد درامدهای مخابرات بعنوان مالیات به دولت پرداخت می شد و در حدود 80 درصد در اختیار وزارتخانه بود که بخشی صرف هزینه های جاری و اما بخش عمده آن صرف توسعه شبکه ارتباطات و فناوری اطلاعات می شد. راه اندازی شبکه فیبرنوری و توسعه زیرساخت های IT تماما از طریق سرمایه گذاری در این بخش به ثمر رسید. متاسفانه در دولت نهم و دهم کارهای غلطی در بخش ICT انجام شد در نتیجه به این بخش ضربه سنگینی وارد شد.

یعنی شما معتقدید که درحال حاضر توسعه بخش IT در حاشیه فعالیت های بخش ارتباطات قرار گرفته و اکنون با ادغام در راه و شهرسازی دیگر توجه به بخش IT دور از انتظار است؟

زمانی که من کارم را در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات شروع کردم 200هزار نفر بیشتر کاربر اینترنت در کشور نبودند و700تا 800 هزار نفر هم تلفن همراه داشتند و به دلیل این تعداد انگشت شمار، حساسیت ها برای استفاده از این تکنولوژی هم زیاد نبود اما رفته رفته و با افزایش تعداد کاربران این حساسیت ها نیز افزایش یافت؛ زمانی که ما دولت را تحویل دادیم به بیش از 7 میلیون کاربر اینترنت و 5/7  میلیون کاربر تلفن همراه رسیده بودیم. در مرحله بعدی قراربود که توسعه IT بیشتر از قبل مورد توجه قرار داده شود به همین علت در برنامه چهارم توسعه بخش IT در اولویت قرار گرفت. متاسفانه پس از پایان عمر دولت اصلاحات عملا در دولت نهم و دهم اتفاق جدی در توسعه بخش IT صورت نگرفت. در بخش ارتباطات نیز با توجه اینکه در دولت اصلاحات سرمایه گذاری های گسترده در زمینه توسعه شبکه تلفن همراه و زیرساخت های شبکه ارتباطات انجام شده بود کمتر با چالش مواجه هستیم اما در بخش IT نه تنها پیشرفتی حاصل نشده است بلکه دچار عقبگرد هم هستیم. حتی محدویت های از قبیل کاهش سرعت اینترنت خانگی و فعالیت بخش غیردولتی در توسعه IT نیز در این دوره شاهد بودیم که اگر مجموع این مسائل را در نظر بگیریم در این دوره بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات لطمه سنگینی خورده است در حالیکه در  دنیا بخش ICT سهم بالایی در تولید ناخالص ملی کشورها دارد. در ایران نه تنها در 7 سال گذشته این سهم افزایش نیافته است بلکه درحال توقف است. از طرفی دیگر در جهت افزایش سهم ICT در تولید ناخالص ملی تا 5 درصد در کشور ما نه تنها یک وزارتخانه ICT هم کافی نیست باید سایر بخش های نیز در این زمینه باید کمک کنند.

شما به سهم ICT در تولید ناخالص ملی اشاره کردید. ظاهرا دولت به رشد سهم این بخش در تولید ناخالص ملی توجه چندانی ندارد و حتی در سالهای اخیر آمار رسمی از سهم ICT در تولید ناخالص ملی منتشر نشده است در حالیکه شما اعتقاد دارید رشد سهم  این بخش در تولید ناخالص ملی نیازمند بیش از فعالیت های یک وزارتخانه در بخش ICT است...

این مسائل نشان می دهد که این دولت اهمیتی برای بخش ICT قائل نیست که به سادگی می گوید این وزارتخانه را در وزارتخانه پر دردسر راه و شهرسازی ادغام می کنم. در حالیکه در کشورهایی چون کره و ایرلند بالغ بر 10 درصد سهم تولید ناخالص ملی از ICT دارند و یا در کشورهای اروپایی در حدود 6 تا 7 درصد است و باتوجه به توسعه روز افزون بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات این سهم در تولید ناخالص ملی به ویژه در کشورهای پیشرفته در حال رشد است. اما در کشور با توجه اینکه گزارش رسمی در سالهای اخیر منتشر نشده است این سهم بنظر می رسد کمتر از 3 درصد باشد. در زمان وزارت بنده با توجه به گزارش سازمان مدیریت و برنامه ریزی این سهم از 7/1 به 4/2 رسید. متاسفانه مسوولان امر به این مقوله هم بی توجهی کردند در حالیکه اگر به افزایش سهم ICT در تولید ناخالص ملی اهمیت داده می شد امروز حداقل با توجه به بحران اقتصادی کشور و تحریم ها می توانستیم به بخشی از نیازها از این طریق پاسخ دهیم. در دولت اصلاحات به دلیل اهمیت توسعه ICT  در کشور، قانون را بازنگری کردیم و در نهایت قانون خوبی نوشتیم که باعث شد بحث های مختلفی در عرصه ارتباطات و فناوری اطلاعات حل شود. بطور مثال آن زمان IT متولی نداشت و تکنولوژی کاملا جدید بود. خوشبختانه توانستیم در این قانون آن را بیاوریم. بحث سازمان فضایی و مسائل فضایی کشور متولی نداشت و مشخص نبود، این را هم توانستیم در قانون بیاوریم. به بحث رگولاتوری که شرط اصلی خصوصی سازی بود پرداخته شد. به هرحال یک قانون کامل و جامع تدوین شد. چند بار این قانون به شورای نگهبان رفت و برگشت و مسائل آن دیده شد. به هرحال وزارت پست و تلگراف و تلفن بعد از سال های طولانی که ما این وزارت را با این نام داشتیم دیگر با شرایط روز تطبیق نداشت. نه قوانین و نه ساختار آن. به همین دلیل هم این قانون که تصویب شد، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات یا ICT تبدیل شد. در نتیجه  شرح و وظایف این وزارتخانه نسبت به زمانیکه وزارتخانه پست، تلگراف و تلفن بود چند برابر شد. حتی شرکت مخابرات ایران را به هلدینگ تبدیل کردیم و کارهای اجرایی از این شرکت گرفته شد. چند شرکت در زیرمجموعه آن ایجاد شد. دوستانی که در کارهای اجرایی هستند می دانند در شرایطی که ایجاد شرکت دولتی ممنوع بود و چقدر کار می برد، توانستیم شرکت ارتباطات زیرساخت را راه اندازی کنیم. اگر این شرکت نبود امکان توسعه تلفن همراه در کشور در اپراتور اول وجود نداشت. به طور واقعی یعنی به عنوان یک زیرمجموعه ای بالاتر از یک ساختار اداره کل ساخته شود که امکان پذیر نبود. حتی شرکت فناوری اطلاعات ایجاد کردیم. اکنون اثرات این تحولات خودش را در این عرصه نشان می دهد که کارآیی خود را داشتند. از طرف دیگر سازمان تنظیم مقررات را ایجاد کردیم. براساس همین قانون هم شورای فناوری اطلاعات، شورای سازمان فضایی کشور و شورای تنظیم مقررات، تشکیل شدند. همه آنها در بالاترین سطح ممکن ایجاد شدند به اضافه قوانین جنبی دیگر. در واقع زمینه هایی را فراهم کرد که اگر حل نمی شود زمینه برای ایجاد زیرساخت ها و توسعه ضریب نفوذ شبکه وجود نداشت. تمامی این عوامل نشان می دهد که دولت آقای خاتمی تا چه میزان به توسعه بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات اهمیت قائل بود. به همین جهت در حدود 80 درصد از درآمد بخش مخابرات صرف امور توسعه IT می شد. وگرنه دولت آقای خاتمی هم می توانست بخش اعظم این درامدهای این بخش را برای خود بردارد! اما هیچ گاه آقای خاتمی توسعه IT  را از اولویت برنامه های خود خارج نکرد. در مقابل شاهدیم که در دولت نهم و دهم بخش IT  کاملا تضعیف شده است و به راحتی بدون در نظر گرفتن عواقب و مسائل ان حرف از ادغام می زنند.

با توجه به مقایسه عملکرد توسعه بخش ICT در دولت اصلاحات با دولت نهم و دهم که به آن اشاره کردید، عملکرد آقای تقی پور وزیر ارتباطات در دولت دهم را در سالهای اخیر چگونه ارزیابی می کنید؟

بنظر می رسد در دوره آقای تقی پور شرایط  کار برای وزیر ارتباطات بسیار سخت و دست ایشان نسبت به وزیران دوره های گذشته خیلی بسته تر بود. اگر من هم جای آقای تقی پور بودم و در این شرایط قرار داشتم نمی توانستم کار چندانی انجام دهم...

با توجه به مخالفتهای مجلس در ادغام وزارت ICT در راه و شهرسازی بنظر شما این ادغام انجام خواهد شد؟

باتوجه به گفته های نمایندگان مجلس که عمدتا با این ادغام مخالفت کرده اند امیدوارم این با ادغام وزارت ICT  در راه و شهرسازی موافقت نشود. بازهم تاکید دارم این کار غلط است. بطور قطع بخش ICT در حاشیه قرار می گیرد و همانطور که در گفتم به علت کمبود بودجه شدید عمرانی بخش اعظم درآمد مخابرات صرف هزینه راهها خواهد شد.

 

اگر در نهایت مجلس با ادغام این وزارتخانه موافقت کرد، وزیری که قرار است مدیریت وزارتخانه زیربنایی را برعهده بگیرد باید از چه ویژگی های برخوردار باشد؟

بنده که اصل این ادغام را غلط می دانم. وقتی این کار غلط است بهرشکل هر فردی را بعنوان وزیر انتخاب کنند بسیار از نظر اجرایی هم قوی باشد و حتی از دانش و علم کافی در امور مربوطه برخوردار باشد بازهم به علت مشکلات بسیار در بخش راه و شهرسازی بطور قطع بخش ICT در حاشیه قرار خواهد گرفت و حتی باید انتظار انحلال این بخش را داشته باشیم. درحالیکه دنیای امروز دنیای ارتباطات است و هر کشوری که در این زمینه سرمایه گذاری کند می تواند در جهت رشد و توسعه اقتصادی گام بیشتری بردارد. اما متاسفانه این دولت با اینگونه تصمیمات عجیب و غریب زمینه نابودی بخش ICT را فراهم کرده است.

 


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir