بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : يکشنبه 17 فروردين 1393      18:36
ضرورت اصلاح قیمت های نسبی

چگونه می توان اقتصاد ایران را مقاوم کرد؟

دکتر جمشید پژویان/ اقتصاددان

اقتصاد ایران به طور کلی و ساختاری با مشکلی اساسی به نام مکانیزم قیمت ها مواجه است. در یک اقتصاد که منابع کافی در آن وجود دارد، علائم قیمت ها باید به طور صحیح به اقتصاد نشان داده شود تا اقتصاد به طور سالم و منطقی حرکت کند. نبود این مکانیزم و این مشکل ساختاری همواره به اقتصاد ایران صدمه وارد کرده است. در طول سالیان گذشته دلایل مختلفی مانند دخالت دولت در قیمت گذاری ها، وجود انحصارات و رانت ها موجب شده تا علامت اصلی در اقتصاد برای رفتن به سمت کارآیی که نظام قیمت های نسبی است، ظاهر نشود. در اقتصادهایی که دارای منابع کافی باشند، علامت قیمت ها می تواند باعث رشد شود. اقتصادهایی که از نظر موقعیت جغرافیایی و منابع طبیعی از منابع کافی برخوردار نیستند و یا در بخش هایی نظیر منابع انسانی و طبیعی کمبودهایی دارند، مشکلات مازاد خواهند داشت که تنها علامت قیمت ها در این اقتصادها نمی تواند مشکلات را حل کند اما در اقتصاد ایران که منابع برای رشد از حد کافی هم بیشتر است، علامت قیمت ها می تواند عاملی اصلی و مهم برای مقاوم کردن اقتصاد باشد. این عامل می تواند در ایجاد کارایی و اصلاح ساختار اقتصادی بسیار موثر باشد. در این راه دنبال کردن اصلاح قیمت های نسبی و رفع نواقصی که در دوره قبل رقم خورده است، باید در دستور کار قرار گیرد. در مسیر اصلاح قیمت ها باید عدم توجهی که در دوره قبل به مکمل ها به ویژه در بخش تولید شد، جبران شود تا نتایج مورد نظر به دست آید.

علاوه بر آنچه برای حفظ موقت شرایط رفاه مصرف کنندگان به عنوان یارانه نقدی پرداخت می شود، باید به روش های مختلف البته در مسیر رسیدن به هدف نهایی که افزایش بهره وری باشد، به تولید کمک شود. نباید تصور شود هر آنچه در گذشته بود، اشتباه بوده است و اعطای کالا را جایگزین کرد. همین پرداخت نقدی با اصلاحاتی در طبقه دریافت کننده می تواند ادامه یابد. باید از طریق تبلیغات و ایجاد شک و شبهه برای طبقه ثروتمندان آن ها را به سمت انصراف ترغیب کرد. می توان در این راه به آن ها این پیام را ارسال کرد که اگر بخواهند یارانه دریافت کنند، اطلاعات اقتصادی آن ها برای دولت نمایان خواهد شد و هزینه های مازاد مالیاتی را متحمل خواهند شد. این موضوع برای طبقه ثروتمند بسیار مهم است و موجب خواهد شد تا از این مبلغ ناچیز یارانه صرف نظر کنند. از این طریق می واند در نظام پرداخت نقدی هم نظمی حاکم کرد و از هزینه های مازادی که در این راه پرداخت می شود، کاست.

در بخش تولید اما در گذشته هیچ کمکی اعمال نشده است. تنها برخی اخبار به گوش رسید که به برخی واحدهای تولیدی، یارانه انرژی داده شده است که اگر چنین باشد، این شیوه حمایت اشتباه بزرگی است. اعطای یارانه انرژی به نوعی هدف اصلی که بهره وری انرژی باشد را خنثی می کند. باید از طریق کمک مالیاتی و کاهش نرخ اصطهلاک در واحدهای تولیدی شرایطی را فراهم کرد که بنگاه ها به صورت هدفمند به سمت صرفه جویی در مصرف انرژی سوق داده شوند و همزمان کارای را افزایش دهند. اگر مدیریت در این بخش به درستی صورت گیرد. بنگاه های اقتصادی به طور درون زا هزینه های خود را کاهش می دهند به طوری که می توانند هزینه افزایش قیمت انرژی را خنثی سازند. به عنوان مثال اگر یک ماشین که به میزان 100 واحد انرژی مصرف می کند را بتوان با ماشینی با مصرف 25 واحد انرژی جایگزین کرد و همان میزان تولید را از آن دریافت کرد، عملا هزینه افزایش 4 برابری قیمت انرژی هم برای این واحد تولیدی قابل جبران خواهد بود. این نکته مهمی است که در اجرای هدفمندی یارانه ها و ادامه اصلاح قیمت ها باید مورد توجه قرار گیرد. هدف نهایی این مسیر این است که تولید بهره وری خود را افزایش دهد تاافزایش قیمت انرژی موجب کاهش تولید و یا افزایش قیمت نهایی محصول نشود. نوسازی ماشین آلات تولید باید با حمایت دولت و از طریق سیاست های مکمل اصلاح قیمت ها، انجام شود.

سیاست های مکمل باید با ظرافت طراحی و اجرا شود تا اصلاح قیمت ها به طور کامل به موفقیت برسد.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir