لزوم استفاده از پتانسیل های معدنی

پس از انقلاب صنعتی در اروپا ، کشورها در دنیا با استفاده از توان صنعتی و معدنی خود ، اقتصاد خود را به سوی پیشرفت و توسعه سوق دادند.

انقلاب صنعتی سبب شد تا توجه بیش از پیش به معادن و ذخایر زیر زمینی مورد توجه قرار بگیرد ، چرا که دیگر مزیت های رو زمینی جوابگوی نیازهای اقتصادی مردم کشورهای دنیا ، به خصوص کشور های اروپایی که از ذخایر زیرزمینی کمتری برخوردار بودند ، نبود .

در این میان با حرکت متدهای اقتصاد توسعه طلب به سوی نظام های اقتصادی شرقی و کشورهای بلوک شرق توجه بیش از پیش کشورهای غربی به معادن شرقی ها کانون سیاست های اقتصادی غرب را رقم زد.

اما معادن چرا و چه دلیل مورد توجه است؟ معدن عبارت است از محل پیدایش طبیعی یک ماده معدنی     ( فلزی یاغیرفلزی ) که مورد اکتشاف و بهره برداری قرار میگیرد و نیاز های صنایع را تامین نموده و در انقلاب صنعتی اروپا نقش مهمی را ایفا نموده و تا کنون هر روز به اهمیت آن افزوده شده و کشورهای کانادا و استرالیا با سرمایه گذاری کلان در معادن خود توانسته اند در بازارهای جهانی سهم مهمی داشته باشد.

برخی کشور ها همچون ایران از ذخایر معدنی ارزنده و ارزشمندی برخودارند و به جهت آنکه معادن مواد اولیه بسیاری از صنایع چون فولاد ، سرب و روی ، مس را تشکیل میدهند میتوانند نقش بسزابی در تولید ناخالص داخلی کشور داشته باشد متاسفانه تاکنون نتوانسته از مزیت های معدنی خود استفاده نماید در حالیکه بیش از 57 میلیارد تن ماده معدنی در کشور اکتشاف شده ولی هنوز بسیار از مناطق کار جدی اکتشاف انجام نگرفته و یا اکثر اکتشافات ما بصورت سهمی می باشد، نمونه هایی از سنگ معدن یافت شده در تل ابلیس در کرمان حدود 6000 سال قدمت دارند . کهن ترین منطقه ای که آثار ذوب مس در آنجا بدست آمده در سیلک کاشان است که قدیمی تر از تل ابلیس کرمان است.

سرزمین ما ایران به لحاظ داشتن پوسته ای ناهمگن و تاثیر حوادث مختلف زمین شناسی در شکل گیری آن ، از نظر مواد معدنی ، سرشار است چرا که تقریباً از تمامی مواد معدنی دنیا برخوردار است و جزء معدود کشور هایی است که از نظر ماده معدنی تقریباً جدول مندلیف را دارد. اکتشاف معدن ایران به طریق علمی از 1318 شمسی آغاز گردید و در آن سال در اداره کل معادن وقت یک واحد زمین شناسی و اکتشافی دایر شد . در 1375 ش در سطح کشور 1.257 تعاونی معدن به ثبت رسیده بود که از میان آنها 730 واحد با سرمایه  19.957 میلیون ریال فعال بود.

ایران دومین ذخایر نفتی جهان ، یازده درصد ذخایر ثابت شده نفتی زمین معادل 130 میلیارد بشکه ، و نیز دومین ذخایر گازی جهان ، هجده درصد ذخایر ثابت شده گاز طبیعی ، معادل 26 تریلیون متر مکعب را در اختیار خود دارد . دیگر معادن مهم کشور عبارت اند از : معادن سنگ آهن ، مس طلا ذغال سنگ ، نیکل ، کبالت ، سرب و روی ، نقره ، گوگود ، و اورانیوم ، ذغال سنگ ، سنگ های ساختمانی ، تزئینی ، گچ ، آهک و دهها ماده معدنی دیگرشرایط فعلی اقتصادی کشور طلب می کند که با نگاه جدیدی که معادن و صنایع معدنی داشته باشیم و به دنبال سرمایه گذاری بیشتر در اکتشاف استخراج و فرآوری معادن بیش از پیش اقدام نمائیم . متاسفانه در دهه های گذشته شاهد این بودیم که فقط ثبت محدوده معدن انجام گرفته از ثبت محدوده تا پروانه اکتشاف و بهره برداری از معادن بسیار کند عمل کردیم به خام فروشی بیشتر توجه شده تا تشویق به فرآوری البته بایستی توجه داشته باشیم که در برخی از ماده معدنی هنوز از نظر تکنولوژی و سرمایه گذاری با کشورهای پیشرفته فاصله زیادی داریم. ولی بایستی با برنامه ریزی بتوانیم در زمان مشخصی نسبت به احداث واحد های فرآوری اقدام نمائیم تا زمانیکه بازار سرمایه با پتانسیل های      سرمایه گذاری در معدن آشنا نباشد قطعاً نمی توانیم به اهداف خود برسیم. خوشبختانه در چند سال گذشته معدن توانسته جایگاه خود را در بورس تثبیت نماید و باید ترتیبی اتخاذ شود تا شرکت های معدنی بیشتر در بورس پذیرش شدند تا بتوان با این روش سرمایه های خود را در معادن سهیم نمود و در مرحله بعدی حتماً از سرمایه گذاری خارجی استقبال کنیم ببینیم کشورهائی مثل ترکیه ، عربستان، عمان، جهت سرمایه گذاری در معادن خود الخصوص در مناطق محروم چه سیاست های تشویقی بکار می برند. نباید در سابقه جذب سرمایه گذاری از کشورهای همسایه عقب بمانیم نیاز به برنامه ریزی و هدف گذاری واقعی در معدن داریم.