دیدار روسای جمهور با میلیاردرها در دهکده

سوئیس را می توان بین المللی ترین کشور قاره اروپا دانست چرا که بسیاری از رویدادهای بین المللی در این کشور رخ می دهد. شهر ژنو در سوئیس، مقر اروپایی سازمان ملل است. شهر داووس در سوئیس نیز سالانه میزبان یکی از مهم ترین رویدادهای اقتصادی به نام "مجمع اقتصاد جهانی" است. امسال نیز به روال سه دهه گذشته با میزبانی صدها شخصیت برجسته جهان به موضوع "تغییر شکل جهان: پیامد های اجتماعی، سیاسی و تجاری" پرداخت.

کنفرانس داووس اجلاسی غیر دولتی است که طی آن یک موسسه غیر انتفاعی، کنفرانسی در سطح جهانی برگزار می کند که می توان آن را یک هم اندیشی جهانی دانست.  اگر چه مجمع اقتصاد جهانی داووس، از مهم ترین نشست های بین المللی در زمینه اقتصاد جهانی است، اما اجلاس داووس ۲۰۱۴ در ۲۲ ژانویه در حالی برگزار شد که کنفرانسی نیز درشهر ژنو با فاصله ای در حدود ۳۰۰ کیلومتر به بحث درباره بحران سوریه می پردازد. ژنو و داووس در یک زمان دو چهره متفاوت از سیاست بین المللی از خود نشان می دهند. از مهم ترین نشست های بین المللی در زمینه اقتصاد جهانی، که رهبران سیاسی کشورهای مختلف جهان، مدیران شرکت ها و کارتل های اقتصادی بزرگ، کارشناسان و دانشمندان علم اقتصاد در آن حضور دارند. که از قضا ایران میهمان حاضر در یکی (داووس) و غائب در دیگری (ژنو) است.

چهل و چهارمین مجمع جهانی اقتصاد میزبان ۲ هزار و ۵۰۰ شرکت کننده از سراسر جهان است. در میان این افراد ۳۰ رئیس جمهور و نخست وزیر و ۸۰ مقام رسمی کشورها حضور دارند. حسن روحانی دومین رئیس جمهور ایران است که کلاوس شواب کارت دعوت حضور در اجلاس داووس را بعد از ۸ سال برای ایران فرستاد. روحانی سخنران روز دوم کنفرانس داووس بود. موضوع سخنرانی او با عنوان "ایران در جهان" بود که بدون تردید، وی با پرداختن به توافق هسته ای با 5+1 به ترسیم فضایی امن برای ایران، به دنبال جذب سرمایه گذاران خارجی و کاستن از فشار تحریم ها بود. به هر حال شرکت در اجلاس داووس نخستین سفر رئیس دولت تدبیر و امید به اروپا است او از زمانی که ریاست دولت یازدهم را به دست گرفت در اجلاس شانگهای در بیشکک قرقیزستان و مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک شرکت کرده است.

 نکته دیگر در مورد اجلاس امسال افزایش شمار زنان شرکت کننده است، به طوری که این میزان از ۱۵ درصد در سال گذشته به ۱۷ درصد رسیده است. از جمله سرشناس ترین مهمانان زن اجلاس داووس می توان به "پارک گئون هی" رئیس جمهوری کره جنوبی و "دیلما روسف" رئیس جمهور برزیل اشاره کرد.

داووس با موضوعیت "تغییر شکل جهان" نیم نگاهی به تصمیمات و نتایج احتمالی دیگر کنفرانس در ژنو دارد که هدف از آن بررسی حواشی سوریه است. اجلاس امسال داووس این فرض را پذیرفته که معادلات جهانی از جمله در خاورمیانه، تغییر کرده است. مساله برای اجلاس این است که پیامدهای این تغییر برای سیاست و تجارت و اجتماع چیست.

اجلاس داووس امسال با دوره های گذشته خود به دلیل شعاری که برای آن برگزیده اند، متفاوت است. شعار امسال اجلاس داووس "شکل دهی دوباره جهان: پیامدها برای جامعه، سیاست و اقتصاد" است.

در این اجلاس چهار روزه در مجموع دویست و پنجاه نشست تخصصی با موضوعات مختلف سیاسی و اقتصادی در حاشیه اجلاس چهل و چهارم برنامه ریزی شده که می توان به تغییرات اقلیمی، آینده بهداشت، چالش بیکاری جوانان، آینده شمال آفریقا و خاورمیانه، نابرابری درآمدها و چشم انداز اقتصادی در کشورهای درحال ظهور از جمله چین، هند، برزیل، مکزیک و روسیه اشاره کرد. اهمیت واقعی این اجلاس در مذاکرات غیر رسمی و پشت پرده نه فقط در سطح رهبران با رهبران، بلکه هم چنین در سطح رهبران با بازرگانان و صاحب نظران اقتصادی در بخش خصوصی کشورهای بزرگ جهان است.

مجمع جهانی اقتصاد در روز چهارشنبه با سخنرانی “دیدیه بورکهالتر” رئیس جمهوری سوئیس و “شینزو آبه” نخست وزیر ژاپن کار خود را آغاز کرد. “کلاوس شواب” موسس مجمع جهانی اقتصاد از هر فرصتی برای دیدار با مقامات سیاسی بهره می گیرد. در نشست امسال دیدار با “جان کری” وزیر خارجه آمریکا از جمله این فرصت ها بود. دیدار با “فیلیپ و ماتیلده” زوج سلطنتی بلژیک و “ال گور” معاون اول پیشین رئیس جمهور آمریکا نیز از دیگر فرصت های داووس امسال برای وی محسوب می شد. شواب پس از سخنرانی رئیس جمهور ایران نیز به وی به گفتگو پرداخت. شواب از روحانی در مورد موانع موجود در مسیر توافق هسته ای ایران و غرب پرسید و رئیس جمهوری ایران در پاسخ از خواست دو طرف برای دستیابی به توافقی جامع سخن گفت. به گفته روحانی تا جایی که به ایران مربوط می شود مانعی در این مسیر وجود ندارد. تحولات سوریه و رابطه با غرب از دیگر موضوعات مورد بحث در این گفتگو بود.

همچنین اجلاس داووس امسال با برگزاری نشست های متفاوت سعی کرده به سلیقه های مختلف حاضر در نشست پاسخ دهد. سمینار “ایران و جهان” و نیز سمینار “چشم انداز سیاسی و اقتصادی اسرائیل” از جمله این اقدامات است. اما مهمترین سمینار داووس امسال نشستی با موضوع “پایان بازی در خاورمیانه” است که به تحولات سوریه در بعدازظهر روز جمعه با سخنرانی های مسعود بارزانی از کردستان عراق احمد داوود اغلو وزیرخارجه ترکیه و محمد جواد ظریف وزیر امورخارجه ایرانی بررسی می شود. که بی ارتباط با نشست ژنو ۲ نیست. این در حالیست که طبق برنامه اعلام شده از سوی برگزار کنندگان، روز نخست در داووس با برگزاری گفتگویی در مورد مهاجرت با حضور “کوفی عنان” و “مارتین شولتز” رئیس پارلمان اروپایی برگزار شد.

حضور شماری از چهره های شناخته شده در عرصه های فضای مجازی و هنر از جمله “ماریسا مایر” رئیس یاهو، “شریل سندبرگ” مدیر بخش تجاری فیس بوک و “مت دیمون” بازیگر آمریکایی، شخصیت های علمی و فرهنگی نظیر برندگان جایزه نوبل، برخی رهبران مذهبی، نمایندگان سندیکاها و سازمان های مختلف جهانی از دیگر جذابیت های داووس امسال به شمار می رود.

در اجلاس داووس ۳۹ درصد از شرکت کنندگان را اروپائیان و ۳۶ درصد را دولتمردان و تجار ایالات متحده تشکیل می داده اند که سر جمع ۷۵ درصد کل حضار را تشکیل می دهند حال آن که اروپا و آمریکا روی هم ۱۷ درصد جمعیت دنیا را در اختیار دارند. معمولاً مدیران شرکت هایی به اجلاس داووس دعوت می شوند که درآمد سالانه بالای یک میلیارد دلار داشته باشند و بدیهی است که شرکت های کشورهای فقیر و در حال توسعه دنیا همواره در اجلاس داووس در اقلیت قرار می گیرند.

همچنین در اجلاس اخیر داووس مساله بهداشت درجهان و پیشرفتهای عملی صورت گرفته در حوزه ژنتیک انسانی نیز ازجمله مباحثی است که مورد بحث و بررسی قرار خواهد می گیرد و خروج از بحران اقتصادی کنونی از جمله محورهای عمده این نشست است. بازگشت رشد اقتصادی گذشته و ایجاد اشتغال، مقابله باعوارض منفی برخی پیشرفت های تکنولوژیک، کنترل بحران های اجتماعی و آمادگی برای جهان 9میلیارد نفری از جمله موضوعات محوری مورد بحث و بررسی در نشست چهار روزه داووس است که از ۲۲ ژانویه شروع وتا ۲۵ ژانویه ادامه خواهد داشت و تصمیمات نهایی درباره موضوعات مورد بحث این نشست در روز پایانی اعلام خواهد شد.